Sở hữu nhiều tính năng ưu việt, BIOS là một trong những phần mềm quan trọng và không thể thiếu trong các thiết bị điện tử như: Laptop, máy tính, máy điều khiển,...vv. Để các bạn độc giả có cái nhìn chính xác, trong bài viết dưới đây Hoàng Hà PC sẽ chia sẻ các thông tin cơ bản về phần mềm này.
1. Tìm hiểu khái niệm BIOS là gì?
BIOS được hiểu như thế nào?
Thuật ngữ BIOS là khái niệm thường xuyên được nhắc đến trong ngành công nghệ thông tin. Vậy bạn hiểu như nào về khái niệm BIOS?
BIOS là viết tắt của Basic Input - Output System. Đây là một phần mềm nhúng sâu vào bộ vi xử lý của máy tính và được sử dụng để quản lý quá trình khởi động của máy tính và cung cấp các dịch vụ cơ bản cho phần cứng. BIOS thường nằm trong một chip ROM trên bo mạch chủ của máy tính.
Vị trí BIOS trên mainboard
Basic Input/Output System thường sẽ là một con chip với 8 chân Pin được đặt nằm trên motherboard.
Truy cập BIOS
Để truy cập vào BIOS, sau khi máy tính khởi động, bạn sẽ thấy hướng dẫn trên màn hình (thường ở phía dưới) về cách để vào BIOS. Phổ biến nhất là nhấn phím Del, nhưng tùy thuộc vào từng loại mainboard và mẫu máy bạn cũng có thể cần nhấn F2 hoặc ESC. Nếu không thấy hướng dẫn cụ thể, hãy thử nhấn một trong ba phím này.
Trong BIOS, bạn thường không thể sử dụng chuột. Vì vậy, bạn cần đọc hướng dẫn trên màn hình và sử dụng các phím mũi tên ← ↑ → ↓ cùng với các phím chức năng từ F1 đến F12 để điều hướng và thực hiện các thay đổi.
2. Những chức năng cơ bản của BIOS
Basic Input - Output System đóng vai trò quan trọng trong máy tính. Nó đảm bảo máy tính khởi động và hoạt động đúng cách. Dưới đây là những chức năng cơ bản của BIOS.
Những chức năng cơ bản của Basic Input - Output System
Thay đổi thứ tự Boot khi khởi động
Một tính năng quan trọng cần được đề cập đầu tiên là khả năng thay đổi trình tự khởi động (Boot sequence) của máy tính. Điều này rất quen thuộc với những ai thường xuyên cài đặt lại Windows. Thay đổi trình tự khởi động giúp máy tính có thể nhận và khởi động từ USB hoặc CD.
Nhiều máy tính được cài đặt mặc định khởi động từ ổ cứng trước, và sau đó mới tới đĩa CD. Điều này có nghĩa là khi bạn muốn cài đặt Windows, máy sẽ cố gắng khởi động từ ổ cứng trước khi xem xét tới đĩa CD.
Do đó, việc điều chỉnh thứ tự này để máy đọc ổ CD hoặc USB đầu tiên trở nên quan trọng, đặc biệt khi bạn cần cài đặt Windows hoặc sử dụng Ghost Windows,...
Đây là một tính năng phổ biến và hữu ích trên laptop, và bạn nên tìm hiểu về nó để có thể áp dụng khi cần thiết.
Theo dõi, kiểm tra nhiệt độ
Tính năng tiếp theo đáng chú ý là khả năng theo dõi và kiểm soát nhiệt độ của máy tính. Mặc dù tính năng này có thể không quá cần thiết cho những người dùng sử dụng MSI Afterburner hoặc các phần mềm tương tự, nhưng nó lại trở nên hữu ích trong trường hợp máy tính không khởi động được hoặc tự động khởi động lại trong quá trình sử dụng.
Thông qua BIOS, người dùng có thể kiểm tra nhiệt độ hiện tại của máy và tốc độ quạt tản nhiệt, giúp nhận diện và xử lý các vấn đề liên quan đến nhiệt độ.
Ép xung
Tiếp theo là tính năng ép xung, chỉ có sẵn trên những mainboard hỗ trợ. Đây là một xu hướng phổ biến trong cộng đồng game thủ, những người thường ép xung để tăng hiệu suất máy tính của họ.
Khi thực hiện ép xung, người dùng sẽ thấy có thể thay đổi nhiều yếu tố như lượng điện năng cung cấp, cài đặt hoạt động của CPU, GPU và cả RAM để tối ưu hóa hiệu năng.
Kích hoạt và sử dụng phần cứng
Tính năng cuối cùng được nhắc đến trong bài viết này là khả năng kích hoạt và kiểm soát phần cứng máy thông qua BIOS. Đây là một tính năng cho phép bạn quản lý hoạt động của các thiết bị ngoại vi.
Trong trường hợp một thiết bị ngoại vi nào đó không hoạt động hoặc nếu bạn muốn hạn chế việc sử dụng một số thiết bị kết nối với máy tính, BIOS sẽ là công cụ hữu ích để điều khiển và cấu hình.
Tính năng này thường bị nhiều người dùng bỏ qua, vì vậy bài viết đã nhấn mạnh để bạn có thể khám phá và áp dụng nó khi cần thiết.
3. UEFI với BIOS có gì khác biệt?
Trước khi đi sâu vào các tính năng của Basic Input/Output System (BIOS), hãy cùng tìm hiểu về UEFI, một dạng BIOS hiện đại hóa. UEFI nổi bật với giao diện người dùng thân thiện và hấp dẫn hơn so với phần mềm BIOS truyền thống, mang đến trải nghiệm quản lý và sử dụng dễ dàng hơn cho người dùng.
UEFI hỗ trợ tương tác với thiết bị ngoại vi như chuột và cung cấp các yếu tố đồ họa đơn giản như biểu tượng màu sắc. Điều này tạo ra sự khác biệt rõ ràng so với BIOS truyền thống, thường giới hạn ở dưới 10 màu và chủ yếu sử dụng chữ cái và ký tự đặc biệt cơ bản.
Ngoài những đổi mới đã nêu trên, UEFI còn loại bỏ các hạn chế về bộ nhớ, số lượng phân vùng tối đa, và dung lượng bộ nhớ mà BIOS truyền thống gặp phải.
Rõ ràng, người dùng có thể nhận thấy sự khác biệt giữa hai phiên bản: UEFI là một bước tiến lớn so với phiên bản BIOS truyền thống, không chỉ trong hiện tại mà còn cả về mặt tương lai.
BIOS truyền thống đã là một phần quen thuộc của máy tính từ lâu. Tuy nhiên, với sự phát triển không ngừng của phần cứng trên thị trường công nghệ, phiên bản truyền thống bắt đầu gặp hạn chế. Do đó, các nhà sản xuất bo mạch chủ đang dần chuyển sang sử dụng UEFI.
Tuy UEFI mang đến nhiều tính năng mới và cần thiết so với phiên bản truyền thống, nhưng giao diện đồ họa mới của nó có thể gây khó khăn ban đầu cho người dùng trong việc làm quen và sử dụng.
4. Hướng dẫn truy cập BIOS trên laptop
Cách truy cập BIOS trên laptop
Dưới đây là cách hướng dẫn truy cập BIOS trên laptop.
Đối với laptop HP:
- Bấm phím ESC để vào BIOS đối với một số dòng máy của hãng HP.
- Bấm giữ phím F10, F2, hoặc F6 trên một số dòng máy để vào BIOS ngay khi khởi động lại máy tính.
- Bấm giữ phím F11 để vào Recovery ngay khi khởi động lại máy.
- Bấm giữ phím F9 để vào được BOOT ngay khi khởi động lại máy.
Đối với laptop Acer:
- Nhấn giữ phím F12 để vào được BOOT khi vừa khởi động laptop Acer.
- Nhấn giữ phím F2 hoặc DEL để vào BIOS khi vừa khởi động lại máy. Đối với một số dòng máy cũ thì bạn ấn tổ hợp bàn phím Ctrl + Alt + ESC hoặc F1.
Đối với laptop Asus:
- Nhấn giữ phím ESC để vào BIOS ngay khi khởi động lại máy.
- Nhấn giữ phím F2 để vào BOOT ngay khi khởi động lại máy.
Đối với laptop Lenovo ThinkPad:
- Bấm phím F1 hoặc F2 để vào BIOS khi khởi động lại laptop Lenovo.
- Bấm phím ThinkVantage để vào Recovery khi khởi động lại máy.
- Bấm phím F12 để vào BOOT khi khởi động lại máy.
Đối với laptop Dell:
- Nhấn giữ phím F2 để vào BIOS.
- Nhấn giữ F8, sau đó chọn Repair your Computer để vào được Recovery.
- Nhấn giữ phím F12 để vào được BOOT.
Đối với laptop Alienware:
- Nhấn giữ phím F2 để vào được BIOS.
Đối với laptop Razer:
- Nhấn giữ phím F1 hoặc DEL để vào BIOS.
Đối với laptop Sony Vaio:
- Nhấn giữ phím F2 để vào BIOS.
- Nhấn giữ phím F10 để vào Recovery.
5. Kiểm tra đang sử dụng BIOS hay UEFI như thế nào?
Để có thể kiểm tra bạn đang sử dụng BIOS hay UEFI, bạn có thể thực hiện theo những bước dưới đây:
- Bước 1: Mở cửa sổ "Run" bằng cách nhấn tổ hợp phím "Windows + R".
- Bước 2: Nhập lệnh "msinfo32" vào ô "Open" và chọn Enter.
- Bước 3: Xuất hiện cửa sổ "System Information" rồi chọn "BIOS Mode" trong phần "System Summary".
Nếu "BIOS Mode" hiển thị là "Legacy", điều này cho biết bạn đang sử dụng BIOS truyền thống.
Nếu "BIOS Mode" hiển thị là "UEFI", điều này sẽ cho bạn biết là bạn đang sử dụng chế độ UEFI.
Chú ý: Trong một số trường hợp, nếu không thấy hiển thị "BIOS Mode" trong phần Thông Tin Hệ Thống, bạn vẫn có thể truy cập vào BIOS bằng cách nhấn các phím tắt như Del, F2, F10 hoặc Esc khi khởi động máy tính. Nếu gặp giao diện BIOS với đồ họa và các tính năng hiện đại, bạn đang sử dụng UEFI. Ngược lại, nếu giao diện BIOS chỉ bao gồm các dòng lệnh và tùy chọn cơ bản, đó là BIOS truyền thống.
Trên đây là bài viết chia sẻ những thông tin cơ bản về BIOS. Với những thông tin chia sẻ trong bài viết, bạn sẽ có 1 quyết định đúng đắn khi chọn mua laptop cá nhân.
