Màn hình là một phần quan trọng không thể thiếu của một chiếc máy tính. Bạn đã hiểu rõ về khái niệm và những thông tin chi tiết về màn hình máy tính chưa? Hãy cùng theo dõi bài viết này để tìm hiểu thêm nhé!
1. Màn hình máy tính là gì?
Màn hình để bàn hoặc thiết bị hiển thị là thuật ngữ chỉ thiết bị được dùng để hiển thị hình ảnh hoặc văn bản trên máy tính. Màn hình phẳng trong hình dưới đây là một ví dụ điển hình cho loại màn hình được sử dụng phổ biến nhất với máy tính hiện nay.
Khi màn hình được kết nối với một thiết bị khác như máy tính xách tay, điện thoại thông minh hoặc máy tính bảng có màn hình riêng, nó có thể hoạt động như một màn hình phụ, còn được gọi là màn hình ngoài.
Một màn hình máy tính từ xa, hay còn gọi là hiển thị từ xa, là một cách để hiển thị nội dung của máy tính để bàn trên một thiết bị khác thông qua kết nối từ xa. Ví dụ, bạn có thể kết nối từ xa với máy tính của đồng nghiệp để xem nội dung và giúp đồng nghiệp khắc phục sự cố máy tính.
![màn hình máy tính là gì]()
Khái niệm màn hình máy tính là gì
2. Ví dụ về thiết bị hiển thị máy tính
Mọi thiết bị có khả năng kết nối với máy tính và hiển thị đầu ra được xem là thiết bị đầu ra. Dưới đây là một số thiết bị hiển thị phổ biến nhất được sử dụng:
- Màn hình CRT
- Màn hình phẳng
- LCD ( ma trận chủ động, ma trận thụ động ).
- Máy chiếu
- TV ( HDTV, Plasma TV, UHDTV, Smart TV ).
![màn hình máy tính là gì]()
Màn hình máy tính cong mới nhất
3. Các loại màn hình máy tính
Về cơ bản có hai loại định dạng màn hình chính là màn hình gương và màn hình nhám.
Màn Hình Gương
Màn hình gương được sử dụng phổ biến và thường có độ tương phản và màu sắc sống động hơn. Tuy nhiên, ánh sáng chiếu lên màn hình gương có thể gây phản xạ, gây khó chịu cho người dùng.
Màn Hình Nhám
Màn hình nhám có một lớp phủ chống chói trên bề mặt giúp ngăn chặn hiện tượng phản xạ. Điều này là một lợi thế so với màn hình gương, đặc biệt khi sử dụng trong điều kiện ánh sáng mạnh.
Tùy vào mục đích sử dụng của mỗi người mà sẽ có những lựa chọn phù hợp. Nếu bạn thường phải mang máy tính đi sử dụng ngoài trời hoặc trong phòng, thì nên chọn màn hình nhám để dễ dàng quan sát. Còn nếu bạn chỉ sử dụng máy tính cố định trong phòng thì màn hình gương sẽ là một lựa chọn hợp lý.
3.1. Màn hình CRT
Màn hình CRT (Cathode Ray Tube) sử dụng màn hình huỳnh quang để hiển thị các điểm ảnh bằng cách sử dụng các tia điện tử để kích thích chúng phát ra ánh sáng theo đúng màu sắc. Nói cách khác, màn hình CRT là một hệ thống đèn điện tử chân không sử dụng các súng điện tử (bắn tia âm cực) và màn phosphor để tạo ra hình ảnh.
Khi các tia điện tử chạm vào màn phosphor, chúng kích thích phát ra ánh sáng. Quá trình này được điều khiển bởi máy tính để tạo ra hình ảnh trên màn hình. Tuy nhiên, hiện nay, màn hình CRT không còn được sản xuất và sử dụng trong thực tế.
![màn hình máy tính là gì]()
Màn hình máy tính CRT
3.2. Màn Hình LCD
Màn hình LCD (Liquid Crystal Display) được tạo ra bằng cách sử dụng nhiều tinh thể lỏng có khả năng thay đổi phân cực của ánh sáng. Khi kết hợp với kính lọc phân cực, màn hình LCD có thể điều chỉnh cường độ ánh sáng để tạo ra hình ảnh chất lượng cao.
Một trong những ưu điểm của màn hình LCD là hiển thị hình ảnh sống động, trung thực và tiết kiệm năng lượng. Với thiết kế phẳng, các loại màn hình LCD thường nhẹ và mỏng. Tuy nhiên, màn hình LCD cũng có một số nhược điểm như khả năng hiển thị ngoài trời kém, góc nhìn hẹp và chất lượng giảm dần sau một thời gian sử dụng.
![màn hình máy tính là gì]()
Màn hình LCD
3.3. Màn Hình Twisted Nematic (TN)
Màn hình TN, viết tắt của "Twisted Nematic", là loại màn hình được sử dụng từ khá lâu trước đây trên một số dòng Tivi và máy tính giá rẻ. Tuy mức giá rất hấp dẫn nhưng màn hình TN lại có góc nhìn rất hẹp, dẫn đến việc hình ảnh bị nhạt nét nếu không nhìn trực tiếp.
Tuy nhiên, một điểm mạnh đáng chú ý của màn hình TN là tốc độ phản hồi nhanh hơn cả màn hình IPS, làm cho nó trở thành lựa chọn phổ biến trên các laptop chơi game. Ngoài ra, công nghệ này cũng cho phép hiển thị hình ảnh 4K với tần số quét lên đến 240 Hz.
![màn hình máy tính là gì]()
Màn hình Twisted Nematic (TN)
3.4. Màn Hình IPS
Màn hình IPS là một biến thể tiên tiến của màn hình LCD, mang đến nhiều ưu điểm vượt trội hơn so với phiên bản cũ. Cấu trúc của màn hình IPS vẫn sử dụng các thành phần chính của LCD, nhưng đã được cải tiến bằng cách sắp xếp các lớp tinh thể lỏng theo hàng ngang song song với hai lớp kính phân cực ở trên và dưới thay vì đặt vuông góc như trước đây.
Sự thay đổi này giúp giảm thiểu đáng kể lượng ánh sáng tán xạ, tăng góc nhìn và cung cấp màu sắc hiển thị sống động hơn so với LCD. Vì vậy, màn hình IPS thường được trang bị cho các thiết bị cao cấp.
![màn hình máy tính là gì]()
Màn hình IPS
3.5. Màn Hình OLED/ AMOLED
Có thể xem màn hình OLED là một bước tiến lớn trong công nghệ màn hình hiện đại. OLED là viết tắt của cụm từ "Organic Light-Emitting Diode". Nó dựa trên công nghệ LED nhưng có nhiều ưu điểm hơn với khả năng hiển thị hình ảnh chất lượng cao, tốc độ phản hồi nhanh và tiết kiệm điện.
Cấu trúc của màn hình OLED bao gồm một tấm phim carbon được đặt bên trong panel của màn hình. Khi có dòng điện truyền qua, OLED sẽ tự phát ra ánh sáng, trong khi màn hình LCD cần sử dụng đèn nền để phát sáng. Hiện nay, công nghệ OLED được sử dụng trên các mẫu laptop cao cấp.
![màn hình máy tính là gì]()
Màn hình OLED
3.6. Màn Hình Retina
Công nghệ màn hình Retina của Apple được sử dụng trên các dòng Macbook Pro và hỗ trợ độ phân giải lên tới 2560x1600 pixel với mật độ điểm ảnh đạt 232,22 ppi cho phiên bản 13 inch và 2880x1800 pixel với mật độ điểm ảnh đạt 226,42 ppi cho phiên bản 15.4 inch.
![màn hình máy tính là gì]()
Màn hình Retina
3.7. Màn hình VA
Loại màn hình VA (Vertical Alignment) là sự kết hợp của TN và IPS, được coi là sự trung hòa. Màn hình VA có khả năng hiển thị màu sắc ở mức độ giữa TN và IPS, vì vậy nó có chất lượng màu sắc tốt hơn TN nhưng không bằng IPS. Màn hình VA cũng có góc nhìn tương đối rộng tương tự như IPS, tuy nhiên tốc độ phản hồi của nó không nhanh bằng TN.
Ưu điểm:
- Hiển thị màu đen rất tốt.
- Tái tạo màu sắc tốt, tỷ lệ tương phản cao và góc nhìn rộng, gần bằng IPS.
- Giá thành hợp lý.
Nhược điểm:
- Thời gian phản hồi chậm, dẫn đến mờ hình ảnh khi chuyển động.
- Tuổi thọ thấp.
- Màu sắc có thể thay đổi theo thời gian.
4. Các thông số cơ bản của màn hình máy tính
4.1. Độ phân giải : số pixel
- 5K
- 5120 x 2880
- 4K
- 3840 x 2160 (độ phân giải màn hình điển hình)
- 4096 x 2160 (độ phân giải chính thức được sử dụng trong rạp chiếu phim)
- Ultra HD (UHD)
- 3840 x 2160
- Quad HD (QHD) hay còn gọi là Wide Quad HD (WQHD)
- 2560 x 1440
- 2K
- 2560 x 1440 (độ phân giải màn hình điển hình)
- 2048 x 1080 (độ phân giải sử dụng trong rạp chiếu phim)
- WUXGA
- 1920 x 1200
- Full HD (FHD) hay còn gọi là 1080p
- 1920 x 1080
- HD hay còn gọi là 720p
- 1280 x 720
4.2. Độ sáng màn hình
Màn hình hiện nay thường có độ sáng từ 300 đến 350 cd/m2, đây là mức độ sáng hữu ích khi làm việc trong môi trường có ánh sáng mạnh hoặc gần cửa sổ. Tuy nhiên, quá nhiều độ sáng có thể gây nhức mỏi mắt. Vì vậy, khi mua màn hình, chỉ cần chọn độ sáng đạt 250 cd/m2 là đủ sử dụng và ít gây hại cho mắt.
4.3. Cổng kết nối
Trong những năm qua, VGA và DVI đã trở thành hai cổng tín hiệu tiêu chuẩn phổ biến, tuy nhiên hiện nay các màn hình mới thường được trang bị các kết nối HDMI, DisplayPort và USB-C với ưu điểm vượt trội hơn và khả năng đồng bộ giữa các thiết bị tốt hơn.
![màn hình máy tính là gì]()
Các cổng kết nối trên màn hình
Để hiển thị độ phân giải 4K, ít nhất cần sử dụng cổng HDMI 1.4, tuy nhiên để hỗ trợ tốc độ làm mới 60Hz, cần sử dụng HDMI 2.0. Nếu muốn chơi các trò chơi tốc độ làm mới cao ở độ phân giải cao, cổng DisplayPort 1.4 là lựa chọn phù hợp hơn vì nó có khả năng xử lý độ phân giải lên đến 8K ở 60Hz và 4K ở mức tối đa 200Hz.
4.4. Tấm nền (Panel)
Tấm nền (Panel) trên màn hình máy tính có tác động rất lớn đến giao diện và hoạt động của màn hình đó. Mỗi loại tấm nền sẽ có những đặc điểm riêng:
TN (Twisted Nematic): là loại tấm nền phổ biến nhất hiện nay, mang đến chất lượng hình ảnh khá tốt với thời gian phản hồi nhanh, là sự lựa chọn tuyệt vời dành cho game thủ.
VA: có chất lượng màu sắc và góc nhìn tốt hơn so với TN, nhưng sau một thời gian sử dụng, chất lượng có thể giảm sút.
IPS (In-plane Switching): là công nghệ về hình ảnh thường được sử dụng trên các màn hình LCD. Màn hình sử dụng công nghệ IPS có giá cao hơn so với VA hay TN, nhưng người dùng có thể tận hưởng những thước phim sắc nét và chân thực hơn.
5. Các loại kích thước màn hình laptop
Trên thị trường hiện nay, laptop có rất nhiều kích cỡ màn hình khác nhau, nhưng có ba kích cỡ phổ biến nhất là: 13.3 inch, 14 inch và 15.6 inch.
Màn hình 13.3 inch: Đây là kích cỡ màn hình chuẩn được sử dụng rộng rãi trên nhiều loại laptop hiện nay. Màn hình nhỏ gọn, tuy nhiên hạn chế về mặt diện tích hiển thị, không thể hiển thị nhiều tab cùng lúc.
Màn hình 14 inch: So với màn hình 13.3 inch, màn hình 14 inch không có nhiều khác biệt về chất lượng hiển thị, nhưng lại có độ dài ngang lớn hơn nên mang lại cảm giác tốt hơn khi nhìn vào màn hình.
Màn hình 15.6 inch: Đây là kích cỡ màn hình lớn hơn nhiều so với hai kích cỡ trên. Thường được áp dụng trên các laptop gaming vì độ lớn của nó cho phép hiển thị chi tiết hơn trong các trò chơi.
Ngoài ra, còn có nhiều kích cỡ màn hình khác như 10 inch, 14.1 inch, 15.4 inch hay thậm chí 17 inch. Mỗi kích cỡ lại có ưu và nhược điểm riêng.
6. Tỷ lệ màn hình laptop
Dưới đây là bảng tỷ lệ màn hình laptop phổ biến hiện có trên thị trường:
Tỉ lệ 16:9: Tỉ lệ này được sử dụng phổ biến và chiếm gần như đa số các mẫu laptop hiện nay. Với việc nhấn mạnh vào chiều ngang, tỉ lệ này phù hợp cho việc xem phim, chơi game...
Tỉ lệ 16:10: Tỉ lệ này nhắm tới sự cân bằng giữa ngang và dọc, chủ yếu được trang bị trên các dòng laptop của Apple, Dell XPS 13 và có thể dễ dàng làm việc với văn bản, lướt web và cuộn theo chiều dọc.
Tỉ lệ 4:3: Tỉ lệ này thường xuất hiện trên một vài máy của Samsung, Huawei, Surface Book và Surface Pro của Microsoft, và rất hiếm trên thị trường. Tuy nhiên, tỉ lệ này rất tốt để làm việc văn phòng, lướt web, soạn thảo slide thuyết trình và các nhiệm vụ cần cuộn theo chiều dọc nhiều.
![màn hình máy tính là gì]()
Tỷ lệ màn hình
7. Độ phân giải của màn hình
Hiện nay, hầu hết các màn hình máy tính tốt nhất trên thị trường vẫn là màn hình LCD sử dụng công nghệ LED để thiết kế mỏng nhẹ, tiết kiệm năng lượng và tối ưu hóa không gian lắp đặt, đồng thời vẫn đảm bảo khả năng hiển thị ấn tượng ở mức giá bán hợp lý.
Có một số định dạng màn hình cần tham khảo như sau:
- 1080p: Các màn hình 1080p với kích thước từ 21 inch đến 24 inch cung cấp chất lượng hình ảnh tương đối tốt và giá bán rất hợp lý. Tuy nhiên, nếu bạn muốn một màn hình lớn hơn 24 inch, nên xem xét độ phân giải tối thiểu là 2.560 x 1.440 và có thể là 4K.
- 1440p: Độ phân giải này được đề xuất cho các game thủ, vì nó cải thiện rõ rệt chất lượng hình ảnh so với 1080p, đặc biệt trên các màn hình lớn, trong khi không quá yêu cầu đến card đồ họa. Tuy nhiên, giá thành của nó cao hơn một chút so với 1080p.
- 4K: Đây là dạng màn hình độ phân giải cao đang được quan tâm rất nhiều từ ngành công nghiệp màn hình và người tiêu dùng, với 3.840 x 2.160 pixel và giá bán đã giảm nhiều so với khi mới ra mắt. Tuy nhiên, để trải nghiệm độ phân giải này mượt mà, bạn cần có một card đồ họa mạnh mẽ để hỗ trợ. Có thể nói, 4K sẽ là xu hướng của ngành công nghiệp màn hình trong tương lai.
- 5K: Độ phân giải này trở thành tiêu điểm khi Apple ra mắt trên iMac. Tuy nhiên, vì giá thành quá cao nên khó có thể phổ biến trong tương lai. Vì vậy, bạn có thể thử trải nghiệm độ phân giải 4K trước khi đầu tư thêm cho 5K.
![màn hình máy tính là gì]()
Độ phân giải màn hình
8. Các thiết bị tích hợp trên màn hình máy tính
Ngoài chức năng hiển thị, các màn hình máy tính hiện nay còn tích hợp các tính năng khác như sau:
- Loa: Thường được gắn hai chiếc vào hai bên để phát ra âm thanh stereo. Một số màn hình được thiết kế dành riêng cho các game thủ có thêm các loa siêu trầm. Loa cũng có thể được gắn chìm hoặc giấu phía sau màn hình.
- Micro: Có thể được gắn kèm vào màn hình (thường đi kèm với loa).
- Các cổng USB mở rộng: Nhằm thuận tiện cho việc kết nối và sử dụng các thiết bị có giao tiếp USB.
- Webcam: Một số model của màn hình máy tính tích hợp sẵn webcam. Kết hợp giữa micro, loa, webcam sẽ phù hợp cho những người thường xuyên thực hiện các cuộc gọi video hoặc chat trực tuyến.
9. Những lưu ý khi chọn mua màn hình máy tính
Trước tiên, hãy xác định mục đích chính của mình
Nếu bạn đang dự định mua một màn hình, bạn cần phải xác định mục đích sử dụng của nó. Nếu bạn là một game thủ chuyên nghiệp, bạn nên tìm kiếm màn hình có tốc độ làm mới nhanh và thời gian phản hồi tốt để đáp ứng được các nhu cầu của mình. Tuy nhiên, nếu bạn chỉ sử dụng màn hình cho các nhu cầu chung chung, bạn có thể không cần quá quan tâm đến các yếu tố đó.
Số độ phân giải càng cao, hình ảnh càng đẹp
Thông tin về độ phân giải màn hình cho phép bạn biết kích thước của màn hình dựa trên số lượng pixel trên độ dài và chiều rộng. Mức độ độ phân giải tối thiểu cần có là 1920 x 1080, hay còn gọi là 1080p hoặc Full HD (FHD). Tuy nhiên, nếu bạn muốn có hình ảnh sắc nét hơn, bạn có thể sử dụng màn hình có độ phân giải cao hơn như 2K hoặc 4K.
Tỉ lệ làm mới
Như đã đề cập, yếu tố này xác định tần số cập nhật thông tin trên màn hình của bạn mỗi giây và được đo bằng đơn vị hertz (Hz). Đối với game thủ, tốc độ làm mới đóng vai trò rất quan trọng và thường cần màn hình có tốc độ làm mới tối thiểu là 75Hz (hầu hết các màn hình được thiết kế cho chơi game đều cung cấp ít nhất 144Hz) cùng với thời gian phản hồi thấp nhất có thể tìm được.
Màn hình cảm ứng
Nếu bạn muốn tiết kiệm thời gian và không muốn sử dụng chuột thì màn hình cảm ứng có thể là một lựa chọn tốt. Tuy nhiên, khi mua màn hình cảm ứng, bạn nên thử nghiệm tốc độ di chuyển, khả năng tiếp cận, phản ứng và cảm giác chạm trên màn hình. Mặc dù giá cả là yếu tố tương đối chủ quan phụ thuộc vào ngân sách của mỗi người, nhưng lại là yếu tố quan trọng quyết định xem bạn có đủ tiền để mua màn hình như mong muốn hay không.
Bài viết này cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về các loại màn hình máy tính khác nhau. Hy vọng rằng bạn sẽ có thể chọn được một chiếc màn hình phù hợp nhất với nhu cầu sử dụng của mình. Chúc bạn may mắn và hẹn gặp lại trong các bài viết tiếp theo!
