Số thập lục phân là gì? Ứng dụng của số Hexadecimal Number

Hệ cơ số 16 đều có sự liên quan mật thiết đến các yếu tố quan trọng của mạng máy tính. Hệ cơ số này thường được sử dụng để xây dựng và xử lý các sự cố, lập trình máy tính. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ số thập lục phân là gì. Trong bài viết này, Hoàng Hà PC sẽ cung cấp những thông tin hữu ích nhất để bạn hiểu rõ hơn về nó. 

Tìm hiểu chi tiết về hệ số thập lục phân

1. Hệ thập lục phân (Hexadecimal) là gì?

Hệ thập lục phân (Hexadecimal Number) còn được gọi với tên gọi khác là “hệ cơ số 16”. Đây là hệ cơ số có chứa 16 số liên tiếp (bao gồm các con số từ 0-9) hoặc 16 ký hiệu (A, B, C, D, E và F) làm đơn vị cơ sở trước khi thêm một vị trí mới cho số tiếp theo. 

Hiểu một cách đơn giản, số thập lục phân là kỹ thuật biểu diễn số mà trong đó giá trị của cơ số là 16, đồng nghĩa là chỉ có 16 ký hiệu hoặc các giá trị chữ số trên có thể xuất hiện trong cơ số này. 

Trong đó, số thập lục phân từ 0-9 vẫn có giá trị bình thường giống như thập phân. Nhưng A, B, C, D, E và F là biểu diễn của các bit đơn lẻ giá trị thập phân tương ứng với 10, 11, 12, 13, 14 và 15. Như vậy, chỉ cần 4 bit là có thể thể hiện được giá trị bất kỳ chữ số nào. 

Số thập lục phân được biểu thị bằng cách thêm 0x vào phía trước hoặc h phía sau. Vị trí của mỗi một số có trọng tố là một lũy thừa của 16, có nghĩa là lớn hơn 16 lần so với vị trí trước đó. Theo đó, giá trị của một số thập lục phân được tính bằng cách lấy chữ số của số đó nhân với giá trị vị trí mà số đó xuất hiện và thêm các sản phẩm.

Hệ thập lục phân là cách để biểu thị số nhị phân thuận tiện hơn trong máy tính hiện đại. Chính vì thế, hệ cơ số này được các kỹ sư phần mềm, lập trình viên cũng như nhà thiết kế hệ thống máy tính sử dụng trong tính toán, thay thế cho hệ cơ số nhị phân cơ bản.

Số thập lục phân có quan trọng hay không?

2. Ưu, nhược điểm của số thập lục phân

Không phải ngẫu nhiên mà hệ số thập lục phân lại được sử dụng nhiều trong vi xử lý và lập trình máy tính. Thực tế, hệ cơ số này được lựa chọn bởi nó sở hữu những ưu nhược điểm dưới đây.

• Ưu điểm nổi bật của số thập lục phân 

Ưu điểm lớn nhất của số thập lục phân chính là không cần sử dụng nhiều bộ nhớ để lưu trữ nhiều số hơn. Hệ thống số này còn được sử dụng để thể hiện địa chỉ bộ nhớ Máy tính. Khi sử dụng số thập lục phân, bạn chỉ cần sử dụng 4 bit để biểu diễn bất kỳ một chữ số nào trong hệ nhị phân. Đồng thời bạn có thể dễ dàng thực hiện chuyển đổi hệ nhị phân sang thập lục phân và ngược lại. 

Bên cạnh đó, việc xử lý đầu vào và đầu ra dưới dạng số thập lục phân dễ dàng hơn rất nhiều. Hệ cơ số này có nhiều lợi thế trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo và khoa học dữ liệu. 

• Nhược điểm của số thập lục phân

Bên cạnh những ưu điểm, hệ cơ số thập lục phân vẫn tồn tại những nhược điểm nhất định như: 

• Hệ thống số thập lục phân rất khó đọc và viết với người sử dụng. 
• Khi thực hiện các phép tính như nhân, chia bằng số thập lục phân cũng rất khó thực hiện. 
• Với dữ liệu của máy tính, số thập lục phân là hệ cơ số khó xử lý nhất. 

Tại sao hệ số thập lục phân lại được sử dụng nhiều?

3. Vai trò của số thập lục phân

Mặc dù còn tồn tại nhược điểm, nhưng số thập lục phân lại có vai trò vô cùng quan trọng bởi đây hiện tại là hệ cơ số lớn nhất. Nhiều chuyên gia kỹ thuật cho rằng số thập lục phân chính là phiên bản nâng cao của hệ số nhị phân. Có không ít tổ chức đã sử dụng hệ cơ số này để thay thế cho số 0 và số 1.

Bên cạnh đó, số thập lục phân còn giúp tăng cường bảo mật khi lập trình web. Nhiều nhà phát triển đã thực hiện việc chuyển đổi số thập phân sang thập lục phân sau đó lưu số đó vào cơ sở dữ liệu nhằm tăng khả năng bảo mật dữ liệu. 

Khi muốn sử dụng, người dùng sẽ thực hiện chuyển đổi hệ thập lục phân sang hệ thập phân và hiển thị trên máy tính. Những bản dịch này rất hữu ích cho hệ thống nhúng vì hệ thống này sử dụng số thập lục phân rất nhiều. 

4. Ứng dụng của số Hexadecimal Number

Sở hữu nhiều ưu điểm vượt trội và đóng vai trò quan trọng, hệ số Hexadecimal Number được ứng dụng nhiều trong các lĩnh vực như: 

• Hệ số Hexadecimal Number thường được sử dụng trong vi xử lý và lập trình máy tính. 
• Được sử dụng để mô tả màu sắc trong các trang web với ba màu cơ bản gồm đỏ, xanh lam và xanh lục. 
• Sử dụng vào mô tả các vị trí cho mỗi byte trong bộ nhớ. 

Ứng dụng của hệ số thập lục phân là gì?

Hy vọng những thông tin mà Hoàng Hà PC chia sẻ trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về số thập lục phân là gì. Nếu mong muốn lập trình máy tính chuyên nghiệp, bạn có thể tìm đọc những thông tin liên quan khác tại https://hoanghapc.vn/.